Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Triënnale Brugge 2024: Inspiratiemap voor leerkrachten
Deze gratis bezoekerstool is gemaakt voor leerkrachten en bevat infofiches over de twaalf kunstenaars en de kunstwerken van Triënnale Brugge 2024. De inspiratiemap bevat:
- werkvormfiches die werkvormen voor verschillende leeftijden bundelen per …
Downloadbaar lesmateriaal -
Kind met inktvlekken: Streetartparcours met lespakket
Kind met inktvlekken is een streetartparcours in Turnhout, in de bijlage vind je het lespakket.
Het is 1892. Senne is 11 jaar en een fabriekskind. Hij werkt, net als veel kinderen, in één van de Turnhoutse drukkerijen. Het werk is hard …
Downloadbaar lesmateriaal -
Krachtige professionalisering van je teamwerking
In professionele leergemeenschappen bundelen leraren hun krachten om onderzoekend en lerend het leerproces van hun leerlingen te optimaliseren en sámen krachtige onderwijspraktijken te ontwikkelen. Met onze begeleiding legt u de basis voor …
Nascholing of activiteit -
Patronen: Lespakket
Patronen kennen kinderen misschien van hun kledij (denk aan streepjespatronen, bloemetjes, bolletjes, eenhoorns ...) Maar ook in het dagelijks leven kom je op heel wat plaatsen patronen tegen, denk maar aan de bakstenen van de muren of de rijtjes …
Downloadbaar lesmateriaal (5) -
Zentangle: Lesidee rond patronen
Zentangle is een tekentechniek waarbij je werkt aan je concentratie, persoonlijk welzijn en creativiteit. Het is een andere tekentechniek dan doodlen. Zentangles lijken vaak ingewikkeld maar zijn eigenlijk eenvoudig te tekenen door bepaalde vormen …
Downloadbaar lesmateriaal (42)Leerkracht -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
Monument Valley: Spelen met architectuur
In Monument Valley manipuleer je onmogelijke architectuur en leid je een stille prinses door een magische wereld. Monument Valley is een surrealistische ontdekkingstocht door architectuur en onmogelijke geometrie. Leid de stille prinses Ida door …
App of softwareLeerkracht -
De werkvormen van beeld: Visueel overzicht
Dit is een zelfgemaakte bundel met een overzicht van de verschillende werkvormen van beeld die visueel worden uitgelegd. De werkvormen worden onderverdeeld in twee categorieën: vlakke technieken en ruimtelijke technieken.
De werkvormen die binnen …
Downloadbaar lesmateriaal (21)Leerkracht -
De bouwstenen van beeld: Visueel overzicht
Dit is een zelfgemaakte bundel met een overzicht van de verschillende bouwstenen van beeld die visueel worden uitgelegd. Het gaat dus dieper in op volgende aspecten: vorm, lijn, kleur, ruimte, textuur, licht en compositie.
Downloadbaar lesmateriaal (49)Leerkracht -
The Differentiator: Bedenk een goede onderzoeksvraag
Om goede onderzoeksvragen te bedenken binnen elke orde van de Taxonomie van Bloom is deze differentiator een handige tool.
De tool is handig om cognitief sterke leerlingen die een verbredingsopdracht maken en leerlingen in de derde graad …
WebsiteGOK- of zorgcoördinator, ondersteuner, Ander -
Internationaal samenwerken rond duurzaamheidsthema's
MOS maakte verschillende - in het Engels vertaalde - materialen om scholen te ondersteunen als ze internationaal willen uitwisselen rond duurzaamheidsthema's: infofiches over eTwinning en VVOB Scholenbanden, vertaalde KaMOShibaiverhalen met …
Website -
De Eerste kunst: Beknopt overzicht
De Eerste kunst is het verslag van de twee plaatsen in Europa, in Zuid-Duitsland en Zuid-Frankrijk waar de homo sapiens, pas aangekomen (-40000 jaar), als eerste in de menselijke geschiedenis wonderbaarlijke kunstwerken ontwerpt.
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie