Sleutelcompetentie: wiskunde – Wetenschappen – Technologie – STEM
Deze competentie bestaat uit een aantal bouwstenen die focussen op wiskunde, natuurwetenschappen, STEM en techniek.
Wiskunde
In wiskunde is er ruime aandacht voor getallenleer. Leerlingen moeten inzicht ontwikkelen in en omgaan met getallen en hoeveelheden. Mogelijke thema’s zijn geld, schattingen, afstand of het lezen van de klok. Meetkunde en metend rekenen is een ander onderdeel. Het richt zich op de vorm, grootte en positie van meetkundige objecten. Leerlingen moeten omgaan met vormen die ons omringen om zo vat te krijgen op de ruimte waarin we leven en bewegen.
Inzicht ontwikkelen in en omgaan met relatie en verandering is een ander onderdeel. De nadruk ligt hier op modelleren van relaties en veranderingen op analytische en algebraïsche wijze. In algebra komen bijvoorbeeld veeltermen, vergelijkingen en stelsels aan bod. In de analyse worden functies onderzocht. Tot slot werden ook discrete structuren, zoals telproblemen, toegevoegd aan dit onderdeel.
Kansrekening en statistiek komen aan bod in het onderdeel ‘inzicht ontwikkelen in en omgaan met data en onzekerheid’. Leerlingen moeten leren omgaan met wiskundige informatie in tabellen, grafieken, diagrammen en schema’s. Met statistiek kan je data onderzoeken, analyseren en interpreteren. In kansrekening gaat het om het verloop van toevalsprocessen.
In deze sleutelcompetentie is er ook ruime aandacht voor redeneringen opbouwen en afleiden, rekening houdend met de samenhang en structuur van wiskunde. Het gaat hier om meer dan enkel het opstellen van een bewijs. Formules, argumentatie, verklaring, bewijsvoering en analogieën toepassen komen onder andere aan bod. Zo verwerven leerlingen een aantal wiskundige denkmethoden.
Het modelleren en problemen oplossen door analyseren, (de)mathematiseren of gebruiken van heuristieken is een ander onderdeel. Leerlingen leren zowel een wiskundig als een toegepast probleem analyseren. Mathematiseren is het proces waarbij een toegepast probleem wordt omgezet naar een wiskundig probleem. Via demathematiseren wordt de wiskundige oplossing terug vertaald naar de context. Bij dat proces kunnen heuristieken ingezet worden.
Natuurwetenschappen
Bij de bouwsteen natuurwetenschappen is er aandacht voor inzicht ontwikkelen in de bouw, structuur en eigenschappen van materie in de levende en niet-levende systemen.
De kennis en het inzicht in de bouw, structuur en eigenschappen van de materie op verschillende schaalniveaus (subatomaire deeltjes, atomen, ionen, moleculen, mengsels, voorwerpen …) staan hier centraal en laten toe om een beeld te vormen van de fysische wereld op verschillende schaalniveaus maar ook om toepassingen van stoffen en materialen te verklaren.
Hiervoor kunnen modellen worden gebruikt (deeltjesmodel, atoommodel, orbitaalmodel …). Wat betreft de eigenschappen van de materie gaat het over zowel fysische als chemische eigenschappen (vorm, aggregatietoestand, massa, thermische en elektrische geleidbaarheid, mogelijkheid tot interactie, isotopen, radioactiviteit, smeltpunt, brandbaarheid, corrosief vermogen ...).
Om materie te beschrijven en onderlinge relaties te begrijpen, wordt een beroep gedaan op een classificatiesysteem van stoffen.
Daarnaast is het nodig om inzicht te ontwikkelen in de verschijningsvormen van energie, de wisselwerking tussen materie onderling en tussen materie en energie, alsook de gevolgen daarvan.
Het concept energie, verschillende energievormen, energieomzettingen tussen en in systemen, beweging en verandering van beweging, inclusief het concept kracht, soorten krachten … komen hier aan bod.
Leerlingen moeten ook inzicht ontwikkelen in de basiseigenschappen van levende systemen. Hier komen de vier basiseigenschappen van levende systemen aan bod, nl. specifieke organisatievormen, homeostase, voortplanting en (biologische) evolutie met onderliggend fysische en chemische processen en mechanismen alsook het genetisch programmeren.
Technologie
Het onderdeel technologische competentie richt zich in de basisvorming op technologische geletterdheid. Het is de bedoeling om leerlingen zo breed mogelijk kennis te laten maken met technologie om ze voldoende voor te bereiden op de uitdagingen en de ontwikkelingen van deze 21e eeuw.
Voor de technologische competentie is het van belang dat leerlingen inzicht ontwikkelen in de essentie van technische systemen, het technisch proces en hun relatie tot andere domeinen (wetenschappen, wiskunde …) en de maatschappij.
Dat is namelijk nodig om technische systemen verantwoord te gebruiken, te onderhouden, te optimaliseren of te realiseren. Technische systemen vaardig en doelbewust ontwerpen, realiseren en gebruiken rekening houdend met fundamentele maatschappelijke, wetenschappelijke en technologische concepten komt ook aan bod.
Om de brede waaier van technische systemen en processen te garanderen, worden vijf ervaringsgebieden onderscheiden: constructie, transport, energie, ICT en biotechniek. Om creatief oplossingen te bedenken moeten leerlingen vaardig en onderzoekend met technologie kunnen omgaan. Zo leren ze probleemoplossend, kritisch denken en creatief zijn.
STEM
Voor deze sleutelcompetentie moeten leerlingen ook natuurwetenschappelijke, technologische en wiskundige concepten en methoden inzetten om problemen op te lossen en om objecten, systemen en hun interacties te onderzoeken en te begrijpen.
Voorzien in voldoende energie, water en voedsel voor iedereen, het voorkomen en behandelen van ziekten, het oplossen van het klimaatprobleem … kunnen worden aangepakt door een integratie van specifieke kennis en vaardigheden, zoals wiskunde, wetenschappen en technologie en typische STEM-vaardigheden zoals onderzoeken, het ontwerpen van een oplossing, het evalueren van gegevens en ontwerpoplossingen en het beargumenteren van keuzes.
Onderliggende vaardigheden zoals observeren, meten, experimenteren, modelleren, voorspellen, redeneren, berekenen, analyseren van data … zijn ook van groot belang. Het oplossen van geïntegreerde problemen draagt bij aan het verankeren van de specifieke kennis en vaardigheden uit de verschillende disciplines en aan het ervaren van de relevantie van wiskunde, wetenschappen en techniek.
Ook voor het verklaren van de fysische wereld en het oplossen van problemen in het dagelijks leven kunnen bovenvermelde vaardigheden ingezet worden.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Archeology studio: Puzzle pieces from the past
Putting yourself in the shoes of an archaeologist is possible in the Archeology studio. Students learn more about what an archaeologist does and how they work and then they can roll up their sleeves and discover some Roman objects from …
Translated by
till
Training or activityNew -
Stone Age workshop: Stone Age in the Waasland
What would our region have looked like when only hunter-gatherers lived here? Students can discover it in the Stone Age workshop. We first delve deeper into what the profession of an archaeologist entails, and then the students learn about how …
Translated by
till
Training or activityNew -
The Wonderful Walk with the Puyenbroeck Monster
On the Wonderful Walk, your 9 to 14-year-old students will receive scientific (STEM) assignments and facts at seven stops. Build a mini camp that can withstand storms in the play forest, learn how windmills turn at the Mola Mill Center and see …
Translated by
till
Training or activity -
Solar energy: The power of the sun as a sustainable energy source.
In the solar energy workshop we will work with a celestial sphere to study the apparent movement of the sun. Then we first study a solar cell, small solar panels of 2V and 3V and we also measure how much electricity solar cell roof tiles …
Translated by
till
Training or activity -
Silent walk
Meet the sound of... silence.
During this guided educational program, your students will discover different sounds of nature. Silence is allowed, but not necessary.
Translated by
till
Training or activity -
Learning paths in OneNote for mathematics: Webinar
Improve mathematics education in your school with this webinar about the effective use of learning paths in OneNote. Learn how to create structured learning paths to strengthen your students' performance.
Translated by
Training or activity -
FAMILY VOICE
Young people who are interested in working with STEM in their spare time will certainly find something to their liking at The IT Garage, in the heart of Brussels.
We organize STEM activities on Wednesday afternoon and Saturday morning.
On Saturday …
Translated by
till
Training or activity -
Rocket Science: Workshop
Roll up your sleeves and build a rocket that will shatter all records.
Method:
Using simple instructions, the students build a water rocket. They can decorate these themselves and then launch them themselves under the guidance of the rocket master. …Translated by
Training or activity -
Vegetable gardening workshop
Carrots, red cabbage, tomatoes... are served to children, but do they know where those vegetables come from? What do seeds need to grow into vegetables?
During vegetable garden workshops, participants learn:
- knowing the process from sowing to …
Translated by
till
Training or activity -
Workshop Fruit in the school garden
Fruit in the school garden is perfect for education about seasons, plants and animals, fruit up close and you can also get started with it practically. Planting small fruit and fruit trees is also a way of greening the school.
Does your school already …
Translated by
till
Training or activity -
Getting started with the Energy Suitcase
With a suitcase full of measuring equipment, students themselves investigate energy guzzlers at school.
With the energy suitcase, students themselves investigate energy guzzlers at school according to the STEM principles. The case is packed with …
Translated by
till
Training or activity -
STEAM-UP!: Inquiry and design learning in nature
Are you crazy about science? Does nature offer you a source of inspiration? Are you creative and do you like to design? Then STEAM UP! definitely something for you and your family, your class or your colleagues.
Start from a playful but concrete …
Translated by
till
Training or activity