Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Mantelzorgvriendelijke school
Deze video omschrijft wat jonge mantelzorg is, waarom het belangrijk is om jonge mantelzorgers op school te ondersteunen en hoe je dit als school kan doen.
Video -
Krantenarchief: Promotievideo
Gebruik je in de klas het Krantenarchief van de bibliotheek? Gebruik dan deze leuke promotievideo om het kenbaar te maken onder jouw leerlingen.
De video legt in het kort uit wat het Krantenarchief kan.
Veel kijkplezier!Video -
Jens Dendoncker: Getuigenis
'Toen ik voor het eerst zo diep zat, was ik ervan overtuigd dat het nooit zou weggaan. En dat is wel gebeurd.'
Als het even donker wordt … Comedian en presentator Jens Dendoncker weet wat er dan gebeurt. Hij zat in de secundaire school toen het …
Video -
Politieke partijen
In deze video leren leerlingen over het politieke spectrum in de Vlaamse politiek, over de verschillende partijen en hun standpunten, en over de verschillende manieren om te kijken naar links en rechts. Ze leren wat het cordon sanitaire inhoudt en …
Video (10)Leerkracht -
Samenwerken voor Congolese grond: Campagneclip 2024
De Congolese wetgeving maakt het voor boeren moeilijk om land te verwerven en te behouden. Ontdek hoe familiale boeren door samen te werken oplossingen bedenken.
Video -
Wivine in Congo: Campagneclip 2024
Deze video biedt kinderen een kijkje in het leven van Wivine uit Congo. Ontdek hoe haar familie eruit ziet, hoe ze haar dag doorbrengt, wat haar passies zijn, en waar ze van droomt.
Video -
De rol van Vlaanderen in het EU-voorzitterschap
Van 1 januari tot 30 juni 2024 is België voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Ook Vlaanderen zal daarin een belangrijke rol spelen. Zo zal het België vertegenwoordigen als voorzitter voor de …
Video -
Hoe geeft Vlaanderen vorm aan het Belgisch EU-beleid?
Als deelstaat van België speelt Vlaanderen een essentiële rol in het EU-beleid van het land. Deze video legt uit hoe onze unieke staatsstructuur het mogelijk maakt voor Vlaanderen om zoveel impact te hebben op het EU-beleid en hoe de …
Video -
Israël en Palestina: Ontstaan conflict
Tijdens recente belangrijke islamitische, joodse en christelijke feestdagen laaiden de spanningen opnieuw op tussen Israël en Palestina. Hoe is het conflict ooit ontstaan? Midden-oosten deskundige Maurits Berger, Universiteit Leiden neemt je …
VideoLeerkracht, ICT-coördinator, … -
Hoe mild moet je na een verlieservaring zijn voor leerlingen?
Experte Lies Scaut vertelt hoe je het best kan omgaan met leerlingen die te maken hebben met een verlieservaring. Ontdek nog veel meer materiaal over het thema rouwen en herinneren via Sidekick Sam Academy.
VideoGOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Kinderrechten in de digitale wereld
Toen het Kinderrechtenverdrag opgesteld werd in 1989 zag de wereld er anders uit dan vandaag. De digitale wereld maakte nog geen deel uit van onze leefwereld. Wanneer de digitale wereld meer vorm begon te krijgen, en de impact op kinderen en …
Video -
Hoe kunnen we een overzicht krijgen van wat leerlingen doen op sociale media en ruzies vermijden?
Waar worstelen collega-Sidekick Sams mee als het gaat over het leven achter de schermen? Maar vooral: wat willen jonge tieners er zelf over horen? Een van de vragen die gesteld werden was "Hoe kunnen we een overzicht krijgen van wat leerlingen …
Video